Waarom duurzaamheid niet simpel is

In een continu veranderend pensioenlandschap loont een duidelijke route. In een aantal interviews geven pensioenprofessionals afwisselend hun visie op de toekomst of een toelichting op een actuele gebeurtenis in hun vakgebied. In deze editie praten we met Hanna Spanier, ESG-analist (environment, social, governance) over de dilemma’s rond duurzaamheid.

Wat is op dit moment de belangrijkste ontwikkeling binnen jouw vakgebied?

‘Duurzaamheid is binnen vermogensbeheer een onderdeel geworden waar je niet meer omheen kunt. Het staat overal hoog op de agenda, ook door alle nieuwe wet- en regelgeving. Pensioenfondsen willen er zelf graag iets mee doen, er worden kritische vragen gesteld vanuit de maatschappij, door de media en door bedrijven zelf. De eisen waar aan moet worden voldaan worden bovendien hoger. Bij de wetgeving speelt de Europese Unie specifiek voor aandeelhouders en beleggers een steeds grotere rol.’

Dat is nu, waar zijn we – idealiter – over tien jaar?

‘Ik denk dat we nu heel hard met het klimaat bezig zijn en dat moet ook wel. Tegelijk heb ik het idee dat de klimaatproblematiek al het andere overschaduwt. Terwijl verlies aan biodiversiteit misschien nog harder gaat dan klimaatverandering.

Bij Blue Sky Group streven we voor de komende jaren naar het verzamelen van meer data, zodat we in kaart kunnen brengen wat de gevolgen zijn van ons ESG-beleid. Externe managers willen we continu monitoren en daar intensiever mee samenwerken, met name op ESG-gebied. In Europa gaat dat heel goed, maar bij Amerikaanse partijen is vaak nog het een en ander te doen.’

Wat zijn de dilemma’s waar institutionele beleggers tegenaan lopen?

‘Voor je het weet kopt de media dat jouw fonds in iets belegt dat schade toebrengt aan het milieu bijvoorbeeld. Of waar geen goede arbeidsomstandigheden zijn. Met name als het gaat om de grondstoffen die een bedrijf gebuikt en de werkwijze van toeleveranciers: het is lastig om dat allemaal inzichtelijk te hebben. De complexiteit maakt van duurzaam beleggen soms een uitdaging.

Een ander punt is hoe je wensen van de deelnemers mee laat wegen. Ik vind het positief dat veel fondsen tegenwoordig de zienswijze van deelnemers meenemen in hun beleggingsbeleid en ESG-beleid. Bijvoorbeeld door om de zoveel jaar een deelnemersonderzoek te doen. Die uitkomsten worden dan gebruikt om de belangrijkste thema’s te bepalen, zoals bijvoorbeeld het klimaat.’

Hoe helpt jouw afdeling besturen van pensioenfondsen om toekomstbestendig te zijn?  

‘We nemen echt de tijd voor het voeren van de interne discussie over ESG. Wat is de topprioriteit en wat is minder belangrijk? Dat betekent ook praten met individuele bestuursleden, kijken waar de verschillen liggen en dan het compromis opzoeken. Je hebt te maken met verschillende generaties, verschillende meningen. Ieder fonds heeft een stappenplan nodig en dat stellen we samen op. Dat vergt tijd en aandacht, je moet dat jaar na jaar opnieuw met elkaar afstemmen.’

Bij welke beleggingscategorie is een sterk ESG-beleid nu het meest effectief?

‘Bij aandelen is het redelijk effectief. Je bent dan echt eigenaar en hebt directe invloed. Daarnaast hebben beursgenoteerde bedrijven vaak de nodige omvang en daardoor invloed en impact op de maatschappij en het milieu. Tenslotte is er veel informatie beschikbaar: over CO₂-uitstoot, over de operaties in verschillende landen, etc. 

Bij vastgoed wordt het alweer iets ingewikkelder, hoewel daar goede dingen gebeuren. Energiezuinig vastgoed is in hoog tempo meer waard geworden. Ook bij de locatie is duurzaamheid een grotere rol gaan spelen: denk aan overstromingsgevaar.

Private equity kan moeilijk zijn maar biedt ook juist kansen. Bijvoorbeeld als je in een fund-of-funds belegt is het lastig om invloed uit te oefenen op waar je in belegt. Aan de andere kant kan je ook een aanbieder selecteren die zich helemaal richt op impactbeleggen en dan heb je juist veel invloed natuurlijk.’

Greenwashing, is dat iets om alert op te zijn?

‘Wij gaan als vermogensbeheerder heel erg uit van wat we zelf willen en niet zozeer van wat er met mooie woorden wordt aangeboden of wat anderen doen. We selecteren in samenspraak met de klant waar we in beleggen. Van beide kanten worden de ambities steeds groter, het is verschoven van een minimale inspanning om te voldoen aan wat de wet voorschrijft, naar het echt beter willen doen als fonds. Dat is mooi om te zien.’

Vrouw
Hanna Spanier

ESG-analist Blue Sky Group