Meer ruimte voor illiquiditeit in het nieuwe pensioenstelsel

In een continu veranderend pensioenlandschap loont een duidelijke route. In de interviewserie Blue Sky Group Navigator geven pensioenprofessionals hun visie op de toekomst of belichten ze een actuele gebeurtenis in hun vakgebied. ​In deze editie praten we met Jack Jonk, chief investment officer, over toekomstbestendig vermogensbeheer voor pensioenfondsen.

BSG Navigator logo

Wat gaan we straks merken van het pensioenakkoord als het gaat over vermogensbeheer van pensioenfondsen?

‘Voor wat betreft de inrichting van de portefeuilles veranderen er zaken op onderdelen, maar aangezien de uiteindelijke doestelling - een goed pensioen tegen een aanvaardbare inleg - niet wijzigt, verwacht ik niets schokkends. Als ik naar Blue Sky Group kijk, denk ik dat wij straks portefeuilles onder beide nieuwe pensioencontracten  gaan beheren. En wie weet, ook nog de portefeuilles binnen de oude FTK regeling. De verbeterde premieregeling, waarbij deelnemers participaties houden in mixfondsen, wijkt qua opzet het meest af van de huidige regelingen. Maar lijkt sterk op de nettoregelingen die wij nu al uitvoeren voor deelnemers boven de aftoppingsgrens. Hierdoor hebben we de benodigde kennis en infrastructuur dus al in huis.

Ik zie het als een voordeel, met name bij het nieuwe pensioencontract, dat er straks meer ruimte komt voor illiquiditeit in de portefeuilles. In het huidige pensioenstelsel hebben we te maken met het FTK. Deze regels schrijven voor, afhankelijk van hoe risicovol je beleggingen zijn, hoeveel eigen vermogen je als pensioenfonds aan moet houden. En infrastructuur is als beleggingscategorie bijvoorbeeld zo geclassificeerd dat het hard geraakt wordt door deze regels. Waardoor het, zeker met een lagere dekkingsgraad, moeilijk is om deze categorie op te nemen of te verhogen. In het nieuwe pensioenstelsel verandert dat. Dat is goed, omdat illiquide beleggingen zorgen voor extra spreiding en heel geschikt zijn voor pensioenfondsen.

Ook is er discussie over wat er straks met de renteafdekking gaat gebeuren. Dat wordt nu gedaan om de toekomstige pensioenen zo stabiel mogelijk te houden. Maar het leidt tot beweeglijkheid van het belegde vermogen. Aangezien deelnemers straks geen aanspraak meer maken op een toekomstig pensioen, maar op een deel van het belegde vermogen, zullen zij hier naar verwachting meer aandacht voor hebben. En dus ook voor de beweeglijkheid. Dat levert een dilemma op, waar we met fondsen over in gesprek gaan. Na consultatie van de deelnemers gaan zij bepalen hoe ze met de renteafdekking willen omgaan.’

Kunnen we hieruit concluderen dat er plannen zijn om in de toekomst meer te doen met illiquide beleggingscategorieën?

‘Ik verwacht van wel. We hebben onlangs bijvoorbeeld een onderzoek gedaan naar infrastructuur. Deze beleggingscategorie voegt naar ons idee echt waarde toe, maar is zoals eerder gezegd door de FTK-restricties nu beperkt in te vullen. We kijken daarbij overigens niet alleen naar de aantrekkelijkheid van de categorie, maar ook naar de bijdrage aan het totaal van een portefeuille Als de voorgenomen omvang van een nieuwe categorie bijvoorbeeld te klein is om verschil te maken, dan heeft het geen meerwaarde om hier in te beleggen. Ik ben dan ook geen fan van overdreven complexiteit. De afgelopen twee, drie jaar zijn we samen met onze klanten intensief bezig geweest om die te verminderen. Complexiteit kost geld en levert niet altijd wat op.’

Duurzaamheidsbeleid is bij pensioenfondsen van nice to have naar must have gegaan. Hoe zie je die ontwikkeling als we vooruitkijken?

‘Het interessante is dat daar niet iets eenduidigs over te zeggen is, het loopt ook bij de pensioenfondsen die wij bedienen heel erg uit elkaar. Dat vind ik positief, omdat in het begin veel fondsen ongeveer hetzelfde deden. Zoals uitsluiten op basis van de UN PRI. Nu zie je eigen voorkeuren ontstaan en ook engagement wordt heel verschillend aangevlogen. Fondsen kiezen thema’s waar ze op inzetten, vaak met de duurzame ontwikkelingsdoelen  als leidraad, al dan niet gerelateerd aan de bedrijfstak waarin deelnemers van het fonds actief zijn. Als fiduciair vermogensbeheerder staan we onze klanten bij in zo’n ESG-beleid op maat. Dat betekent overigens niet dat we de komende jaren een hele batterij aan ESG-specialisten gaan opstellen. We willen juist dat duurzaamheid bij iedereen in onze organisatie in het DNA zit, niet geconcentreerd op een afdeling of functie. En als we specifieke kennis niet in huis hebben, dan kopen we die in bij gespecialiseerde partijen. Dat kenmerkt onze partnership-organisatie: die houdt ons wendbaar, ook in de toekomst.’

Welke rol speelt Blue Sky Group als het gaat om toekomstbestendig vermogensbeheer?  

‘Wij zijn en blijven een fiduciair partner voor pensioenfondsen, op twee vlakken. Als eerste voor de besluitvorming over het beleggingsbeleid. In een interactief proces met een fonds komen we tot een passend advies. Daarbij zullen we nadrukkelijker dan in het huidige stelsel de relatie met de voorkeuren en risicohouding van deelnemers leggen.

En ook de uitvoering kunnen we realiseren. Dat doen we in toenemende mate in samenwerking met andere partijen. Daardoor kunnen wij waarde toevoegen op de meest essentiële onderdelen en bieden wij klanten op andere gebieden schaalvoordelen en toegang tot de beste partijen in markt. Op deze manier kunnen wij het beste de belangen van onze klanten dienen en blijven we wendbaar in de complexe wereld van vermogensbeheer.

Beleggen onder het nieuwe pensioencontract

Onlangs gaf Jack Jonk een presentatie over ‘Beleggen onder het nieuwe pensioencontract’ voor Financial Investigator. Lees het bijbehorende artikel Dilemma’s nieuw pensioenstelsel: kiezen met hoofd én hart of bekijk de presentatie.

Jack Jonk